Prokuratura Regionalna we Wrocławiu prowadzi śledztwo o sygnaturze RP I Ds. 41.2016, dotyczące działalności zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw polegających na doprowadzaniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem szeregu osób fizycznych i instytucji bankowych oraz przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów i przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu, czyli o przestępstwo z art. 258 § 1 k.k.
Grupa działała na terenie całego kraju. Jej członkowie i osoby współdziałające z nimi doprowadzali osoby fizyczne zgłaszające się do nich oraz banki udzielające kredytów do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwotach od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Działania członków grupy przestępczej doprowadziły do niekorzystnego rozporządzenia mieniem tysiące osób pozostających w trudnej sytuacji finansowej. Wprowadzano pokrzywdzonych w błąd co do istotnych okoliczności zaciąganych przez nich zobowiązań, wykorzystując ogólny brak rozeznania w sprawach finansowo – bankowych, często też wiek i choroby, których procesy i skutki w istotny sposób utrudniały pokrzywdzonym rozumienie znaczenia i konsekwencje zawieranych umów, a czasem nawet zapoznanie się z ich treścią.
W dniu 8 lutego 2017 r., w toku tego śledztwa, zostało zatrzymanych sześć osób podejrzanych między innymi o przestępstwa z art. 258 § 1 k.k., art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
Wobec dwóch podejrzanych skierowano do sądu wnioski o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Sąd uwzględnił wnioski, stosując ten najsurowszy środek zapobiegawczy na okres trzech miesięcy. Wobec pozostałych podejrzanych zastosowano środki zapobiegawcze o charakterze wolnościowym – dozory policji oraz poręczenia majątkowe w kwotach od 4 do 25 tysięcy złotych. Podejrzani to pracownicy różnych szczebli firm pośredniczących w zawieraniu umów kredytowych.
W toku śledztwa badana jest działalność takich podmiotów jak Kancelaria Prawna PROCULUS, Council Finance, EI GLOBAL. Badane są też działania przedstawicieli innych podmiotów, których działalność pozostaje w ścisłym związku z tymi podmiotami.
Metody oszukiwania pokrzywdzonych.
Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że metody oszukiwania pokrzywdzonych były różnorodne. Ujawniono między innymi przypadki, że podejrzani wiedząc, iż kredyt chcą zaciągnąć osoby, które nie miały zdolności kredytowej, przekonywali te osoby, że są w stanie usunąć z Biura Informacji Kredytowej dane uniemożliwiające zaciągnięcie kredytu.
Podejrzani nakłaniali też pokrzywdzonych do przyprowadzenia osoby, którą określano jako „osobę wspierającą”, „opiekuna kredytu”. Te osoby w rzeczywistości zawierały umowę kredytową po wprowadzeniu ich w błąd, co do ich rzeczywistej roli. Wmawiano im, że będą jedynie „opiekunami kredytów”, a zaciągnięte przez nich zobowiązania mają charakter tymczasowy, ponieważ po sześciu miesiącach zostaną „przejęte” przez osoby pierwotnie starającą się o przyznanie kredytów.
Podejrzani ukrywali też przed pokrzywdzonymi udział w zawieraniu umów kredytowych innych pośredników, których prowizja dodatkowo podnosiła koszty. O tym pokrzywdzonych nie informowano, a opłaty za pośrednictwo liczone były od wartości kredytu brutto i wynosiły ok. 20% dla jednego pośrednika.
Pokrzywdzonych wprowadzano też w błąd co do konieczności zawierania więcej niż jednej umowy, na kwoty znacznie przewyższające nie tylko potrzeby pokrzywdzonych, ale i ich możliwości spłaty zaciągniętych zobowiązań. Umowy zawierane były przez pokrzywdzonych w tym samym czasie z więcej niż jednym bankiem. To doprowadzało z kolei do sytuacji, że w systemie informacji kredytowej nie były zarejestrowane umowy podpisane w bezpośredniej bliskości czasowej. Unikano w ten sposób przeszkód w zawieraniu wielu umów, wykorzystując luki w systemie aktualizacji informacji bankowych. Ta praktyka prowadziła do obciążania pokrzywdzonych kolejnymi opłatami i generowania w ten sposób zysku pośredników. Kolejnym elementem oszukiwania pokrzywdzonych było wprowadzanie ich w błąd co do konsekwencji podpisania umów o świadczenie usług pośrednictwa finansowego. Podejrzani zatajali przed nimi fakt zobowiązania się do uiszczenia opłat za pośrednictwo, a następnie, kiedy pokrzywdzeni orientowali się w wysokości kosztów, twierdzono, że od uiszczenia opłaty na rzecz pośrednika zależy uzyskanie kredytu. Żądano też opłat, mimo niedotrzymania warunków umowy pośrednictwa i nie wykonania czynności określonych w umowie pośrednictwa.
Jednocześnie wprowadzani byli też w błąd pracownicy banków. Ukrywano przed nimi fakt, iż do zawarcia umów kredytowych doszło za pośrednictwem firm, z którymi banki nie chciały współpracować ze względu na stosowane przez nie metody. Zatajano też przed bankami, że środki z kredytu zawartego w rzeczywistości przy udziale „osoby wspierającej” miały być faktycznie przekazane osobom nie posiadającym zdolności kredytowej, a wręcz negatywnie zweryfikowanym przez banki. Podawano też nieprawdziwe dane o zdolności kredytowej osób starających się o przyznanie kredytów, które miały istotny wpływ na decyzje o ich przyznaniu.
Zagrożenie karą:
Za przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. (udział w zorganizowanej grupie przestępczej) grozi kara pozbawienia wolności do lat 5, natomiast za przestępstwo oszustwa grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W tym przypadku podejrzani uczynili sobie z przestępczego procederu oszustw stałe źródło dochodów, działali w ramach zorganizowanej grupy przestępczej zagrożenie karą jest obostrzone i sąd wymierza karę wyższą od dolnej granicy zagrożenia do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. W przypadku oszustw granice wymiar kary wynoszą zatem dla podejrzanych od kary wyższej niż 6 miesięcy – do lat 12 pozbawienia wolności.
Celem upublicznienia tych informacji jest nie tylko podanie do wiadomości wyników ciężkiej i żmudnej pracy prokuratorów, ale przede wszystkim ostrzeżenie kolejnych ewentualnych pokrzywdzonych przed korzystaniem z niesprawdzonych biur pośrednictwa kredytowego i pochopnym podpisywaniem umów pośrednictwa oraz umów kredytowych, bez sprawdzenia ich treści.